Steroid là gì? Cơ chế,công dụng,tác dụng phụ và rủi ro khi sử dụng

Để tăng cường sức mạnh và khối lượng cơ bắp vượt quá giới hạn tự nhiên, một số người đã sử dụng các chất như anabolic-androgenic steroids (gọi tắt là steroid đồng hóa)

Steroid đồng hóa là các loại thuốc tổng hợp được sản xuất trong phòng thí nghiệm giống hoặc tương tự nôi tiết tố nam testosterone.

Chúng là loại thuốc kê đơn bởi các bác sĩ hoặc chuyên gia y tế nhằm chữa trị một số loại bệnh.

Nhưng hiện nay, chúng thường được các VĐV hoặc người tập thể hình, VĐV môn thể thao khác sử dụng để nâng cao hiệu suất tập luyện và khối lượng cơ bắp.

Tuy nhiên,cái giá phải trả là những tác dụng phụ đáng kể và gây nghiện.Cách tốt nhất để giữ an toàn cho bản thân là tránh xa steroid đồng hóa.

Nhưng nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về steroid là gì,cơ chế hoạt động, những tác dụng phụ tiềm ẩn,…Đọc bài viết này để tham khảo chi tiết hơn.

1.      Steroid là gì?

Steroid thường có hai nghĩa khác nhau.

Đầu tiên, steroid là  những hợp chất, thường là hormone,mà cơ thể tạo ra một cách tự nhiên,giúp các cơ quan,mô và tế bào thực hiện công việc của chúng.Và cơ thể cần sự cần bằng lành mạnh của steroid để phát triển và thậm chí sinh con.

Hoặc “steroid” đề cập đến các loại thuốc nhân tạo,gồm hai loại chính là anabolic-androgenic steroids và corticosteroids.

Nhưng trong nội dung bài viết này chúng ta sẽ đề cập đến nghĩa thứ hai của “steroid ” và  tập trung chủ yếu vào anabolic-androgenic steroids vì loại này được sử dụng nhiều trong thể hình.

Trong đó, anabolic (đồng hóa) đề cấp đến xây dựng cơ bắp, còn androgenic đề cấp đến các đặc tính nam tăng lên.

Các nhà khoa học thường rút ngắn gọi là anabolic steroids (steroid đồng hóa).

Steroid đồng hóa (tiếng lóng là roid hoặc juice) là chất tổng hợp tương tự như hormone sinh dục nam testosterone.

Hormone testosterone có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau của cơ thể như cơ bắp,nang lông,xương, gan,thận,hệ thống sinh sản và thần kinh.

Con người có thể sản xuất hormone này một cách tự nhiên.

Hormone testosterone tăng cao trong tuổi dậy ở nam giới, nhằm phát triển các đặc điểm như lông trên cơ thể, giọng trầm, ham muốn tình dục, chiều cao và cơ bắp.

Tuy nhiên nữ giới cũng sản xuất testosterone  nhưng với lượng rất nhỏ.Testosterone ở nữ giới nhằm thúc đẩy mật độ xương và ham muốn tình dục lành mạnh.

Mức testosterone bình thường ở nam giới là 300-1000 ng/dl và nữ giới là 15-70 ng/dl.

Đôi khi các bác sĩ kê toa steroid đồng hóa cho những nam giới không tự sản xuất đủ lượng testosterone hoặc những người mắc các bệnh khiến cơ thể hao mòn như ung thư , HIV/AIDS,…

Nhưng các bác sĩ không bao giờ kê đơn steroid đồng hóa cho những người trẻ,khỏe mạnh để giúp họ phát triển cơ bắp.Nếu không có đơn thuốc của bác sĩ,steroids  được coi là bất hợp pháp.

Steroid đồng hóa có thể ở dạng viên nén, viên nang hoặc chất lỏng để tiêm hoặc uống,tùy thuộc vào loại steroid

Ngoài việc sử dụng cho các mục đích y tế, steroid cũng sử dụng bởi các VĐV thể hình chuyên nghiệp hoặc các môn thể thao mang tính cạnh tranh mạnh mẽ,những người quan tâm đến hình thể và mong muốn trông cơ bắp hơn nhưng ít nỗ lực hơn,…

2.      Cơ chế hoạt động của steroid trong thể hình

Testosterone được cơ thể tự sản xuất một cách tự nhiên được gọi là testosterone nội sinh.

Steroid đồng hóa đóng vai trò như một chất bổ sung khi cơ thể không sản sinh đủ lượng testosterone cần thiết hoặc mục đích đẩy nhanh quá trình phát triển cơ bắp .Và thường được gọi là testosterone ngoại sinh.

Khi steroid đồng hóa vào cơ thể thông qua tiêm hoặc uống,chúng sẽ được vận chuyển theo dòng máu đến mô cơ.

Từ đây, mô cơ sẽ hấp thụ steroid thông qua các thụ thể androgen – trạm tiếp nhận của tế bào cơ.

Sau khi được đưa đến tế bào cơ, steroid có thể tương tác với DNA của tế bào và kích thích quá trình tổng hợp protein ,thúc đẩy sự phát triển của tế bào cơ, thông qua cơ chế phiên mã và dịch mã của hạt nhân.

Cụ thể, các protein liên quan đến quá trình co cơ (actin và myosin) được tăng mật độ,điều này cho phép cơ có hiệu suất tập trung cao hơn.

Một hormone quan trọng cũng được biểu hiện trong quá trình này là IGF-1 (Insulin-like Growth Factor-1), trực tiếp thúc đẩy sự phát triển của cơ bắp và vai trò chiến lược trong việc truyền tín hiệu thụ thể andregen.

Tín hiệu của thụ thể rất quan trọng ở chỗ nó khuếch đại tác dụng sinh lý của steroid.

Một số yếu tố phiên mã điều chỉnh tăng chức năng thụ thể androgen.

Trong số này,supervillin,một loại protein liên kết với Actin 205-kDa,rất quan trọng vì nó được điều chỉnh bởi các hormone dựa trên androgen đồng hóa.

Nói đơn giản, steroid đồng hóa kích hoạt các thụ thể androgen,supervillin thúc đẩy biểu hiện của các thụ thể nhiều hơn và testosterone điều chỉnh biểu hiện của supervillin, một tác dụng khuếch đại nội tiết tố cổ điển

Phản ứng của cơ thể với steroid đồng hóa sẽ khác nhau phụ thuộc vào thể chất người dùng,biến thể và lượng steroid sử dụng.

Và nó cũng tạo ra các kết quả khác nhau từ vóc dáng săn chắc,các nhóm cơ hiện rõ và thẩm mỹ hơn, cho đến thân hình đồ sộ và to lớn hơn.

Steroid đồng hóa được sử dụng như thế nào trong thể hình?

Các VĐV thường sử dụng steroid đồng hóa theo chế độ “stacking –xếp chồng” ,trong đó họ sử dụng đồng thời nhiều loại steroid khác nhau để tăng hiệu lực của từng loại thuốc , họ sử dụng cả hợp chất uống và tiêm.

Hầu hết những người sử dụng steroid đồng hóa đều theo mô hình chu kì (cycle),nghĩa là VĐV sẽ sử dụng thuốc trong vài tuần hoặc vài tháng và xen kẽ các chu kỳ với thời gian ngưng sử dụng.

Các VĐV sử dụng thuốc theo mô hình kim tự tháp (bậc thang) ,trong đó liều lượng tăng đều đặn trong vài tuần.

Về cuối chu kì, VĐV sẽ “step-down – giảm liều” để giảm khả năng xảy ra tác dụng phụ tiêu cực.

Tại thời điểm này, một số VĐV sẽ ngừng sử dụng thuốc hoặc bắt đầu một chu kỳ sử dụng loại thuốc khác (các loại thuốc có thể làm tăng sản xuất testosterone nội sinh để ngăn chặn sự sụt giảm nồng độ testosterone không mong muốn)

Ngoài ra để steroid đạt hiệu suất tối đa, việc luyện tập thể dục là điều cần thiết.

Những VĐV thể hình có kinh nghiệm tập luyện với mức tạ nặng hơn và tạo ra căng cơ lớn hơn.

Hiệu quả của steroid cũng phụ thuộc vào vị trí thụ thể androgen không liên kết trong cơ, được tăng lên nhờ rèn luyện cơ bắp.

3.      Công dụng khi sử dụng steroid

Điều đầu tiên bạn có thể nghĩ đến khi sử dụng steroid là có thể thúc đẩy khối lượng và độ nét cơ bắp phát triển cực hạn.

Mặc dù đây là công dụng phổ biến nhưng steroid đồng hóa còn được sử dụng cho một số mục đích khác.

• Cải thiện tốc độ và hiệu suất cho VĐV

Trong thể thao, các VĐV  không ngừng tìm cách để nâng cao lợi thế cạnh tranh trong các cuộc thi.

Nâng cao việc tập luyên, cải thiện chế độ dinh dưỡng, cùng với những kinh nghiệm qua nhiều giải đấu,…có thể giúp họ tiến một bước dài đến mục tiêu mà bản thân đề ra.

Tuy nhiên, một số VĐV ngoài thực hiện những điều trên , họ còn muốn tiến xa hơn bằng cách sử dụng thuốc tăng cường thành tích (PED).

Steroid đồng hóa là một trong số những PED chính được các VĐV sử dụng.

Theo một nghiên cứu, việc sử dụng steroid đồng hóa có thể  giúp các VĐV tăng 5-20 % sức mạnh và tăng 2-5 kg trọng lượng cơ thể,do sự gia tăng khối lượng cơ nạc.

Và khi khối lượng cơ bắp tăng lên,có thể dẫn đến tăng tốc độ và hiệu suất phát ra.

Liều lượng steroid được kiểm soát một cách thận trọng để tránh bị phát hiện vì hầu hết các liên đoàn thể thao đều cấm steroid đồng hóa.

Và mục đích của việc sử dụng steroid trong một số môn thể thao, nhằm tăng khả năng phục hồi và hiệu suất tập luyện nhiều hơn là xây dựng cơ bắp.

• Tăng khối lượng cơ bắp và sức mạnh

Steroid đồng hóa được sử dụng để tăng khối lượng, sức mạnh và hiệu suất tập luyện trong thể hình hoặc cử tạ.

Vì kích thước và sức mạnh cơ bắp có thể liên quan trực tiếp đến thành tích của các môn thể thao này.

Trong thể hình mục tiêu chính là xây dựng khối lượng cơ bắp tối đa theo yêu cầu từng hạng mục.

Và một nghiên cứu cũng chỉ rằng khối lượng cơ bắp lớn hơn,cũng góp phần tạo nên sức mạnh lớn hơn.

Hầu hết các môn thể thao đều không cho phép sử dụng steroid ngay cả trong thể hình.

Tuy nhiên,giống như nhiều quy định khác ,các VĐV thể hình vẫn tìm thấy những sơ hở để vượt qua bài kiểm tra chất kích thích dù chúng được tiến hành bởi cơ quan thẩm quyền tốt nhất.

Cách phổ biên là họ thường không sử dụng bất cứ chất kích thích nào trước cuộc kiểm tra, trong nhiều trường hợp,việc này tiến hành 6 tháng trước cuộc thi.

Ngoài ra, vẫn có những cuộc thi cho những người Natty (phát triển cơ bắp tự nhiên,không dùng steroid), họ phải trải qua nhiều bước kiểm tra phức tạp để chắc chắn rằng những VĐV tham gia hoàn toàn tự nhiên chứ không phải giả vờ tự nhiên.

Điều đáng nói là những cuộc thi này thường không được ưa chuộng do một số vấn đề liên quan đến tiền bạc như thiếu kinh phí, nhà tài trợ hoặc tiền thưởng.

Hơn nữa,xu hướng chung của người xem là đánh giá cao về vóc dáng to,tập khỏe,cơ dày,độ nét cơ rõ hơn là quan tâm họ có natty hay không.

• Giảm thời gian phục hồi

Theo một bài viết của Hiệp hội khoa học thể thao đưa ra : steroid đồng hóa có thể ngăn chặn tác động của các hormone như cortisol liên quan đến sự phân hủy mô trong và sau tập luyện, làm tăng tốc độ phục hồi.

Chúng  có thể ngăn chặn liên kết của cortisol với các vị trí thụ thể của nó,ngăn ngừa sự phân hủy cơ và tăng cường khả năng phục hồi.

Điều này có lợi cho các VĐV đang trong giai đoạn dùng thuốc nhưng lại phản tác dụng sau khi ngưng sử dụng.

Ngoài ra,việc ngăn chăn cortisol có thể gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể vì cortisol còn chịu trách nhiệm:

• Chuyển hóa glucose
• Điều hòa huyết áp và giữ huyết áp ở mức thấp khi căng thẳng.
• Giải phóng insulin khi cơ thể cần
• Tăng cường hệ miễn dịch
• Giảm đau

Sử dụng steroid với liều lượng thấp (theo y tế) sẽ không tạo ra tác động tiêu cực từ việc ngăn chặn cortisol, nhưng hiếm khi những người sử dụng steroid trong thể hình sử dụng theo liều lượng y tế.Thông thường, họ sẽ sử dụng ở mức cao hơn, và điều này có thể gây nguy hiểm.

Nếu cơ thể liên tục không sản xuất đủ lượng cortisol cần thiết ,bạn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, gây đau nhức,dễ mắc các bệnh thông thường như cảm lạnh,cúm,…

• Hỗ trợ giảm mỡ

Steroid còn được biết đến có khả năng hỗ trợ giảm mỡ và cải thiện thành phần cơ thể, thông qua các cách thức hoạt động của chúng :

• Tăng cường trao đổi chất: steroid có thể làm tăng tốc độ trao đổi chất,dẫn đến đốt cháy nhiều calo hơn khi nghỉ ngơi.
• Sinh nhiệt: một số loại steroid có khả năng sinh nhiệt, nghĩa là có thể làm tăng lượng nhiệt trong cơ thể.Điều này, có thể dẫn đến tốc độ trao đổi chất tăng nhẹ, thúc đẩy quá trình đốt cháy chất béo.
• Tăng quá trình phân giải mỡ: steroid có thể tăng cường quá trình phân giải mỡ, phân hủy chất béo dự trữ, bằng cách kích thích một số enzym và thụ thể tham gia vào quá trình.Việc giải phóng axit béo từ mô mỡ,thuận lợi sử dụng làm nguồn năng lượng.
• Bảo tồn cơ bắp: khi ở trạng thái thâm hụt calo để giảm mỡ, steroid có thể giúp duy trì khối lượng cơ nac,ngăn ngừa phân hủy cơ quá mức trong quá trình giảm mỡ.
• Phân chia chất dinh dưỡng : steroid cải thiện cách cơ thế sử dụng chất dinh dưỡng bằng cách ưu tiên bảo tồn mô cơ hơn là lưu trữ chất béo.

Cơ chế giảm béo có thể mang lại hiệu quả khác nhau ở mỗi cá nhân tùy thuộc vào loại steroid sử dụng và các yếu tố như di truyền,chế độ ăn uống, tập luyện,…

• Tăng sản xuất hồng cầu

Steroid có khả năng thúc đẩy quá trình sản xuất hồng cầu.

Các tế bào hồng cầu có trách nhiệm vận chuyển oxy đi khắp cơ thể .

Và khi oxy được đưa đến cơ nhiều hơn, điều này sẽ tăng khả năng làm việc và thời gian tập luyện lâu hơn.

Vì lý do này, một số VĐV sức bền thường sử dụng steroid đồng hóa ,mặc dù biết chúng là bất hợp pháp.

4.      Tác dụng phụ và rủi ro khi sử dụng steroid

Bất chấp những công dụng và lợi ích mà chúng mang lại,steroid đồng hóa có một số tác dụng phụ và rủi ro nghiêm trọng khác nhau,tùy thuộc vào mức độ sử dụng những chất này.

Bảng các tác dụng phụ chính lên cơ thể liên quan đến việc sử dụng steroid đồng hóa:

Tiếp theo,chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết hơn về từng tác dụng phụ của steroid lên cơ thể:

Hệ tim mạch

Trong các tài liệu y khoa, một trong những tác tác dụng phụ chính liên quan đến việc sử dụng steroid đồng hóa là tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Tuy nhiên,bằng chứng về nguyên nhân và kết quả giữa việc sử dụng steroid và nhồi máu cơ tim còn hạn chế.

Nhiều nghiên cứu báo cáo chức năng động mạch vành bình thường ở những người sử dụng steroid đồng hóa đã bị nhồi máu.

Trong khi,những nghiên cứu khác lại cho thấy động mạch bị tắc dẫn đến hình thành huyết khối.

Điều chú ý là hấu hết các nghiên cứu điển hình đều không/ít đề cập đến ảnh hưởng của chế độ ăn uống hoặc khả năng di truyền bệnh tim và một số yếu tố khác .

Những thay đổi về lipid huyết thanh,tăng huyết áp và tăng nguy cơ huyết khối là những tác dụng bổ sung về tim mạch liên quan đến steroid đồng hóa.

Mức độ có thể khác nhau phụ thuộc vào loại,liều lượng và thời gian sử dụng steroid đồng hóa.

Trường hợp vận động viên lạm dụng steroid trong thời gian dài có thể tăng nguy cơ phát triển các bệnh về tim mạch.

Các VĐV tham gia các môn thể thao sức mạnh dường như tỷ lệ rối loạn chức năng tim cao hơn các VĐV khác,bất kể sử dụng steroid hay không.

Do đó, một VĐV sức mạnh có bất thường về tim mạch, khi sử dụng steroid đồng hóa nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao hơn nhiều.

Theo một tuyên bố của Hiệp hội nội tiết ,mặc dù  nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến tim,nhưng các nhà nghiên cứu coi steroid là nguyên nhân chính gây ra tình trạng phì đại tim mà một số VĐV thể hình mắc phải.

Theo bác sĩ Onyedika Ilonze đại học Indiana – chuyên gia về suy tim và đã điều trị cho những người lạm dụng steroid, cho biết buồng bơm,tâm thất trái quá lớn và thành quá dày,không thể bơm được.Tim trở nên yếu hơn,có thể dẫn đến suy tim.

Gan

Nguy cơ cao về các khối u gan,u tuyến tế bào gan và viêm gan thường liên quan đến việc lạm dụng steroid.Điều này có thể là do gan là nơi giải phóng steroid chính.

Các báo cáo bổ sung cũng cho thấy mối liên quan giữa các khối u gan và steroid đống hóa ở những người không chơi thể thao đang điều trị bệnh thiếu máu bất sản bằng testosterone.

Ngoài ra,người ta còn cho rằng nồng độ testosterone nội sinh cao estrogen thấp làm tăng nguy cơ mắc ưng thư biểu mô gan,phổ biến với những nam giới từng mắc bệnh về gan.

Còn người đàn ông khỏe mạnh bình thường thì mối quan hệ này vẫn chưa được thiết lập chắc chắn.

Một nghiên cứu kiểm tra thành phần hóa học trong máu của những người tập thể hình, tự sử dụng steroid đồng hóa đã báo cáo rằng:

Aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT)(AST và ALT đều là chỉ số men phản ánh tình trạng tổn thương tế bào gan), creatine kinase (CK – enzym xúc tác hỗ trợ phản ứng sinh hóa chuyển creatine thành phosphocreatine) đều có sự gia tăng,nhưng gamma-glutamyltranspeptidase (GGT – một loại enzym quan trọng giúp gan chuyển hóa thuốc và các chất độc khác ) không thay đổi.

Một nghiên cứu khác yêu cầu các bác sĩ chẩn đoán cho một người tập thể hình 28 tuổi sử dụng steroid đồng hóa có hồ sơ huyết thanh bất thường (AST,ALT,CK tăng, nhưng GGT bình thường) cho kết quả:

56 % các bác sĩ không đề cập đến tổn thương cơ hoặc bệnh cơ,mặc dù CK của bệnh nhận tăng cao rõ rệt .63% cho biết bệnh gan là chẩn đoán chính mặc dù GGT bình thường.

Các báo cáo trước đây  về nhiễm độc gan do steroid đồng hóa dựa trên mức tăng aminotransferase có thể phóng đại vai trò của steroid đồng hóa.

Do đó, nguy cơ mắc các bệnh về gan do sử dụng steroid đồng hóa có thể không cao nhưng vẫn tồn tại, đặc biệt khi lạm dụng steroid đồng hóa thông qua đường uống.

Xương và mô liên kết

Androgen được sử dụng thành công như một phần trong quá trình điều trị chứng chậm tăng trưởng, loãng xương ở phụ nữ,kích thích sự hình thành xương nội sụn và đóng lại mảng tăng trưởng cuối tuổi dậy thì.

Việc sử dụng steroid đồng hóa dẫn đến sự gia tăng đáng kể nồng độ estrogen được cho là tác động đến việc đóng sớm sụn tăng trưởng.

Tuy nhiên, dường như không có bất kỳ báo cáo nào ghi nhận tình trạng chậm tăng trưởng sớm ở trẻ vị thành niên khi sử dụng stertoid

Dù vậy, trường hợp VĐV vị thành niên sử dụng steroid đồng hóa nguy cơ đóng sụn đầu xương sớm vẫn tồn tại.

Steroid đồng hóa cũng làm tăng nguy cơ rách gân ở VĐV.

Sự thích nghi của cơ xương diễn ra khá nhanh so với mô liên kết.

Do đó,chấn thương gân ở VĐV được cho là xảy ra khi cường độ và khối lượng tập luyện tăng nhanh, mô liên kết không thể chịu được tình trạng quá tải.

Một báo cáo về một trường hợp VĐV bị đứt gân khi nâng tạ.VĐV này có tiền sử viêm bao hoạt dịch mỏm khuỷu, được điều trị bằng cách tiêm steroid tại chỗ và cũng có tiền sử lạm dụng steroid đồng hóa.Và các nhà nghiên cứu nhận ra rằng sử dụng steroid toàn thân hay tiêm tại chỗ,đều  tăng nguy cơ khiến gân bị đứt.

Một nghiên cứu khác phân tích cấu trúc trên các gân bị đứt ở những người sử dụng steroid đồng hóa, lại đưa ra kết luận hơi trái ngược rằng: steroid đồng hóa không gây ra bất kì thay đổi cấu trúc collagen  nào có thể làm tăng nguy cơ đứt gân.

Vì vậy việc đứt gân ở những người sử dụng steroid vẫn tồn tại, nhưng cũng phải xem xét đến các yếu tố liên quan như căng thẳng cơ học do hoạt động cơ bắp tăng nhanh, tiền sử bệnh liên quan đến việc lạm dụng steroid.

Tâm lý và hành vi

Sự gia tăng tính hung hăng,kích động, khó chịu, thay đổi tâm trạng và các giai đoạn loạn thần có liên quan đến việc sử dụng steroid đồng hóa.

Một nghiên cứu với  88 VĐV đang sử dụng steroid trong đó 23 % VĐV được báo cáo mắc hội chứng tâm trạng nghiêm trọng – hưng cảm hoặc trầm cảm nặng –  liên quan đến việc sử dụng steroid.

Một cuộc phỏng vấn 20 cựu VĐV (tuổi từ 19-39),tất cả đều sử dụng steroid, trong đó 13 người cảm thấy mức độ hung hăng tăng lên trong thời gian sử dụng steroid.Còn về lâu dài thì có hai người tỏ ra hung hăng và cáu kinh hơn mức họ mong muốn.

Một nghiên cứu khác với 56 nam giới,tuổi từ 20-50,trong 12 tuần,tiêm testosterone cypionate,quan sát thấy mức độ hung hăng và hưng cảm tăng lên đáng kể.Tuy nhiên,phản ứng không đồng nhất giữa các cá nhân, hầu hết ít thay đổi về mặt tâm lý,trong khi một số ít lại có những tác động nổi bật.

Mối quan hệ giữa tâm lý –hành vi và steroid đồng hóa ở những người sử dụng chưa thực sự rõ ràng nhưng chúng vẫn tồn tại.Và những người trải qua những thay đổi về tâm lý và hành vi có thể phục hồi khi ngừng sử dụng steroid.

Tuy nhiên , vẫn có khoảng 30% lệ thuộc vào steroid ,nguyên nhân có thể cả tâm lý lẫn sinh học.

Một chứng rối loạn về hình ảnh cơ thể  gọi là rối loạn cơ bắp  hay “bigorexia”  – một chứng rối loạn dị dạng cơ thể gây ra mối bận tâm với ý nghĩ rằng cơ thể quá nhỏ hoặc không đủ cơ bắp, cho dù họ to lớn hơn những người xung quanh rất nhiều.

Đặc biệt những chàng trai trẻ dễ bị tổn thương,họ đến với thể hình vì cơ thể quá gầy,thiếu tự tin và họ sợ quay lại cảm giác ấy một lần nữa.

Da liễu

Mụn là một trong những tác dụng phụ phổ biến liên quan đến việc sử dụng steroid đồng hóa.

Sự gia tăng mụn liên quan đến việc kích thích tuyến bã nhờn sản xuất nhiều dầu hơn.

Mụn dường như biến mất khi ngừng sử dụng steroid.

Chứng hói đầu cũng là tác dụng phụ tiềm ẩn liên quan đến việc sử dụng androgen.

Biểu hiện bất thường của một thụ thể androgen cụ thể trên da làm tăng  khả năng mắc chứng rụng tóc nội tiết tố nam.

Vì vậy,khả năng rụng tóc do sử dụng androgen ngoại sinh phổ biến hơn ở những người di truyền hói đầu.

Gynecomastia là một tác dụng phụ phổ biến khác liên quan đến việc sử dụng steroid đồng hóa.

Một nghiên cứu cho thấy 37% người sử dụng steroid đồng hóa mắc phải tình trạng này.

Gynecomastia là tình trạng vú to ra lành tính ở nam giới do sự thay đổi cân bằng estrogen-testosterone(chuyển đổi testosterone thành estrogen) hoặc tăng độ nhảy cảm của vú với mức estrogen dư thừa .

Để ngăn ngừa gynecomastia,chúng ta có thể sử dụng chất ức chế aromatase (AI) và bộ điều biến thụ thể estrogen chọn lọc (SERM)

AI hoạt động bằng cách ngăn chặn quá trình chuyển đổi testosterone thành estrogen,trong khi SERM không ngăn chặn quá trình chuyển đổi này ,thay vào đó ức chế trực tiếp tác dụng của estrogen trong tuyến vú.

Còn nếu gynecomastia đã được chẩn đoán, phẫu thuật thẩm mỹ thường là cần thiết để khắc phục vấn đề.

Nội tiết và sinh dục nam

Một nghiên cứu 58 nam giới gồm 27 người từng dùng,14 người đang dùng và 17 người tiềm năng dùng steroid đồng hóa cho thấy:  tác dụng phụ phổ biến nhất là thay đổi ham muốn tình dục (61%) ,giảm thể tích tinh hoàn (46%).

Các báo cáo cũng chỉ ra rằng vào cuối chu kì androgen,một số nam giới có thể bị mất ham muốn tình dục.

Tuy nhiên,các nghiên cứu khác xác nhận rằng ham muốn tình dục không thay đổi sau 10 tuần sử dụng steroid đồng hóa với liều lượng 200 mg/tuần.

Người ta cho rằng giảm ham muốn tình dục có liên quan đến  tình trạng suy sinh dục (tình trạng các tuyến sinh dục sinh sản quá ít hoặc không sản sinh hormone giới tính) thoáng qua, thường xảy ra trong quá trình sử dụng testosterone ngoại sinh.

Dù vậy, những ham muốn tình dục dường như trở lại bình thường khi nồng độ testosterone nội sinh cơ bản quay trở lại.

Khi sử dụng testosterone ngoại sinh tăng lên thì việc sản xuất testosterone nội sinh giảm đi và kích thước tinh hoàn có thể giảm trong vòng ba tháng.

Ngoài ra, nồng độ tinh trùng và lượng tinh trùng khi xuất tinh có thể bị giảm sau bảy tuần sử dụng.

Tuy nhiên,những thay đổi về thể tích tinh hoàn,số lượng và nồng độ tinh trung có thể trở lại mức cơ bản sau 4 tháng  hoặc lâu hơn sau khi ngừng sử dụng steroid đồng hóa,tùy thuộc vào thời gian và lượng steroid đồng hóa mà họ sử dụng.

Và có nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 5% nam giới không thể phục hồi hoàn toàn.

Phụ nữ

Ngoài những tác dụng phụ kể trên,nữ giới còn vài vấn đề khá khác so với nam giới như giọng trầm hơn, âm vật to hơn, kích thước ngực giảm, khuôn mặt nam tính hơn,kinh nguyệt thay đổi,lông rậm,tử cung có thể bị teo,…

Tuy nhiên những triệu chứng lâm sàn này được tìm thấy ở những VĐV nữ  trẻ tự sử dụng hoặc những người lạm dụng steroid đồng hóa.

Nhưng ngược lại ở nam giới, một số tác dụng phụ khi phụ nữ sử dụng steroid có thể không thoáng qua,đôi khi là vĩnh viễn.

Những tác dụng phụ kể trên như một lời cảnh báo đối với những ai (cả nam lẫn nữ) đang hoặc có ý định sử dụng steroid đồng hóa vì bất kì mục đích gì,nên trau dồi kiến thức về thứ mình đưa vào cơ thể (steroid đồng hóa) vì nó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe,mà còn tương lai sau này của bạn.

Nếu bạn thực sự quyết định sử dụng nó, đừng tự ý sử dụng mà nên đồng hành cùng một chuyên gia/coach có kiến thức và kinh nghiệm,để đưa ra phác đồ,lộ trình rõ ràng làm sao giảm tối đa lượng steroid đồng hóa đưa vào cơ thể,nhưng vẫn đạt được kết quả mong muốn.

Ngoài ra, nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để biết được cơ thể mình như thế nào trong quá trình sử dụng steroid đồng hóa.Và không nên sử dụng steroid khi còn quá trẻ.

5.      Các loại steroid đồng hóa

Có nhiều loại steroid đồng hóa và chúng mang lại những rủi ro khác nhau.Dưới đây là vài loại steroid đồng hóa phổ biến:

Steroid đồng hóa qua đường uống

• Anadrol :

Loại steroid giá rẻ nhưng nhiều nhược điểm nghiêm trọng và tác dụng phụ: bọng mắt,giữ nước, vu to nam giới, mụn trứng cá, đau dạ dày,…

• Anavar

Là một trong những steroid đồng hóa tốt nhất trong quá trình cutting.

Tác dụng phụ: huyết áp cao, giảm HDL, mụn trứng cá, rụng tóc, trầm cảm,…

• Dianabol :

Là một trong những chất tăng cường hiệu suất lâu đời và phổ biến nhất,làm tăng mức testosterone và thúc đẩy sự phát triển cơ bắp.

Tác dụng phụ : giữ nước, mụn trứng cá,rụng tóc, tổn thương gan,vô sinh,trầm cảm, mất ngủ,co rút tinh hoàn,…

• Winstrol :

Là loại steroid tác dụng trong giai đoạn cutting,nhưng cũng có thể đưa vào chu kỳ bulking,vì nó tăng khối lượng cơ và làm vẻ ngoài săn chắc hơn.

Tác dụng phụ: khô khớp và mụn trứng cá, rụng tóc, tổn thương gan, các vấn đề về cholesterol,chức năng tình dục,…

Steroid đồng hóa tiêm

• Deca-Durabolin (viết tắt là deca)

Là loại steroid thường dùng cùng với testosterone khác,để xây dựng khối lượng cơ bắp.

Tác dụng phụ: rối loạn cương dương, vú to ở nam giới, vấn đề về gan, phì đại tuyến tiền liệt,trầm cảm,lượng tinh trùng thấp,…

• Equipoise

Là loại steroid tăng cơ kiểu cũ giúp tăng cảm giác thèm ăn và sức chịu đựng.

Tác dụng phụ:giảm  HDL, rách cơ do quá tải, suy giảm chức năng tình dục,rụng tóc, da nhờn,hung hăng,…

• Trenbolone (viết tắt là tren)

Là một trong những loại steroid hiệu quả nhất,nó giúp giảm lượng lớn mỡ và tăng lượng lớn cơ bắp.

Tác dụng phụ: ham muốn tình dục thấp, huyết áp cao, đổ mồ hôi ban đêm,rụng tóc,mất ngủ, vú to ở nam,nhịp tim nhanh, vấn đề thận và gan,…

6.      Có nên tự ý sử dụng steroid  không?

Câu trả lời là KHÔNG.

Không thể phủ nhận những lợi ích steroid được sử dụng trong lĩnh vực y tế qua nhiều thập kỷ.

Và trong thể hình ,một số VĐV đã chứng thực rằng mức độ phát triển cơ bắp và sức mạnh tăng lên đáng kể khi sử dụng steroid.

Tuy nhiên, không phải tất cả các loại steroid đều như nhau và ảnh hưởng của chúng lên mỗi cá nhân cũng khác nhau.

Có hơn 100 loại steroid khác nhau,mỗi loại có đặc tính riêng và tác dụng phụ tiềm ẩn.

Bất kỳ loại thuốc nào không  được kê đơn hoặc giám sát bởi các chuyên gia y tế  đều bất hợp pháp,và steroid cũng không ngoại lệ.

Việc mua steroid bất hợp pháp thường rất khó để biết chính xác chất này có thành phần gì,sử dụng như thế nào,dẫn đến hàng loạt các biến chứng về sức khỏe.

Steroid mua từ phòng tập hoặc đại lý có thể được sản xuất để sử dụng cho động vật, hàng giả hoặc dán nhãn không chính xác.

Bên cạnh những tác dụng phụ đã kể ở mục trên,vẫn còn nhiều tác dụng khác đang được khám phá thêm bởi các bác sĩ và nhà nghiên cứu về tác động bất lợi của các loại steroid.

Mặc dù cách an toàn nhất để tránh các tác dụng phụ của steroid đồng hóa  gây ra là không sử dụng.

Nhưng nếu bạn đang thắc mắc về cách sử dụng steroid vì muốn tăng cân, tăng cơ,tham gia thi đầu thể hình,cải thiện hiệu suất tập luyện,…bắt buộc bạn phải tìm kiếm sự trợ giúp của các chuyên gia trước khi bắt đầu, để đảm bảo rằng bạn biết mình đang dùng thứ gì,cách tốt nhất để quan lý quá trình và kiểm tra xem thể trạng hiện tại của bạn(tinh thần, sức khỏe, bệnh lý,…) có phù hợp để sử dụng steroid hay không.

Ngoài việc nói chuyện với các chuyên gia y tế về việc sử dụng steroid và theo dõi phản ứng cơ thể thông qua xét nghiệm máu,bạn cũng nên xem xét liệu pháp điều trị sau chu kỳ (PCT – Post Cycle Therapy)

Và bạn cũng không nên tự ý thực hiện PCT mà phải thực hiện dưới sự theo dõi của các bác sĩ hoặc chuyên gia có trình độ và kinh nghiệm.

Xin nhắc lại: đây là bài viết truyền đạt thông tin,tài liệu thảm khảo để mọi người hiểu thêm về steroid,chứ không nhằm mục đích cổ vũ hay khuyến khích sử dụng.Bạn đọc không nên tự ý sử dụng nếu không có đơn thuốc hoặc hướng dẫn của bác sĩ và bạn đọc phải tự chịu trách nhiệm với những hệ quả hoặc tác dụng phụ xảy ra khi sử dụng steroid ngoài mục đích y tế.

Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết “ Steroid là gì? Cơ chế,công dụng,tác dụng phụ và rủi ro khi sử dụng   ”.Nếu cảm thấy nội dung bài viết hữu ích,hãy giúp chúng tôi đánh giá 5 sao phía dưới và chia sẻ với bạn bè,đồng nghiệp, người thân hoặc trên các trang mạng xã  hội của bạn.Điều này không chỉ hoàn toàn miễn phí, mà nó còn giúp tạo động lực để chúng tôi xuất bản những nội dung mới hữu ích hơn.Bạn cũng có thể truy cập vào website 94fit.com để tìm đọc nội dung mới mỗi tuần.

Hẹn gặp lại bạn ở những bài viết tiếp theo.