Nước detox giảm cân trở thành một xu hướng trong những năm gần đây và kèm theo đó nhiều lời thổi phồng về lợi ích sức khỏe mà nó mang lại.
Phải khẳng định rằng nước rất quan trọng đối với cơ thể chúng ta.Nhưng một số người nghĩ rằng việc thêm vào các thành phần bổ dưỡng từ tự nhiên như trái cây,thảo mộc,rau,…có thể tăng lợi ích sức khỏe,giúp giảm cân,loại bỏ độc tố,cải thiện mức năng lượng,…
Vậy những tuyên bố trên có thực sự đúng hay chỉ là một loại niềm tin? Hãy cùng 94Fit đi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây.
1. Nước detox là gì?
Nước detox hay còn gọi là nước “ giải độc”, đơn giản là nước được pha trộn/ngâm với trái cây như chanh,dưa chuột, dưa hấu,thơm táo,quả việt quất,… và các loại thảo mộc tươi như bạc hà,húng quế, hương thảo,rau mùi,…
Nước detox không chứa chất làm ngọt hoặc hương liệu tự nhân tạo,nó tạo ra hương vị nước tự nhiên,tốt cho sức khỏe,cung cấp các loại vitamin,khoáng chất và chất chống oxy hóa từ các loại trái cây và thảo mộc ngấm vào trong nước.
Nước detox chứa rất ít calo vì vậy nó là thức uống lành mạnh có thể thay thế cho soda,đồ uống thể thao,nước ngọt có ga,các loại đồ uống thêm đường/sữa,…
2. Những lầm tưởng về nước detox
Có nhiều “huyền thoại” xung quanh nước detox.Một số không được khoa học chứng minh và một số khác thì được chứng hoàn toàn sai lầm.
Giải độc cơ thể
Trước tiên bạn cần biết độc tố thực sự tồn tại trong cơ thể.Độc tố có hai dạng chính:
- Nội độc tố: sản phẩm phụ mà cơ thể tạo ra ,chẳng hạn như axit lactic,amoniac,ure và phân.
- Ngoại độc tố: độc tố sản sinh bên ngoài cơ thể,chẳng hạn như hóa chất từ các sản phẩm làm đẹp,chăm sóc da,tóc; cá chất gây ô nhiễm không khí hoặc nước; chất bảo quản, thuốc trừ sâu còn lưu lại trên thực phẩm,…
Tuy có khá nhiều chất độc hại bao quanh cả trong lẫn ngoài cơ thể nhưng không có nghĩa cơ thể chúng ta không có khả năng tự vệ trước những mối hiểm nguy ấy.
Cơ thể con người như “cỗ máy sinh học” hoàn hảo được thiết kế chống lại các chất gây hại cho cơ thể bằng các hệ thống lọc và bài tiết như gan,thận,da ,hệ thống tiêu hóa,thậm chí là cả phổi cũng tham gia.
Gan được coi là “đầu tàu” trong việc xử lý chất độc trong cơ thể.
Cho dù là loại bỏ vi khuẩn ra khỏi máu,chuyển đổi amoniac thành ure (một phần nước tiểu) hoặc phân hủy các chất độc hại như rượu,bia,các hóa chất,… thành các sản phẩm an toàn hơn,gan luôn bận rộn, là bộ lọc của cơ thể, là nơi các chất dinh dưỡng đi qua để loại bỏ độc tố.
Ngoài ra, gan và thận cũng góp phần lọc máu và loại bỏ các chất thải gồm các sản phẩm phụ trong quá trình trao đổi chất,chất độc do gan hòa tan trong nước, chất độc công nghiệp như kim loại nặng,bài tiết các chất được tiêu thụ quá mức như muối hoặc vitamin tan trong nước.
Hệ thống tiêu hóa có thể trục xuất chất độc hại qua việc nôn mửa hoặc tiêu chảy,các enzym hỗ trợ quá trình giải độc,chuyển hóa các chất có hại thành ít gây hại hơn để có thể loại bỏ khỏi cơ thể.
Phổi lọc và thải các chất độc hại khi bạn hít vào như khói,bụi,vi khuẩn trong không khí,…
Tất cả các quá trình trên đều diễn ra một cách tự nhiên – bạn không thể kiểm soát chúng theo ý thức của bản thân.
Vậy điều gì đang diễn ra với các sản phẩm detox?
Mọi người luôn thích một việc gì đó được giải quyết nhanh chóng và các cụm từ “làm sạch cơ thể trong một tuần”, “thải độc cơ thể”, “detox giảm cân” , “eo thon gọn khi uống loại nước nào đó”,…ra đời.
Nhưng hiếm khi có cách nào nhanh chóng giúp giải độc và làm sạch cơ thể ; cũng không có nhiều bằng chứng hoặc nghiên cứu cụ thể nào chứng minh những tuyên bố trên.
Dù vậy, không có nghĩa cơ thể bạn không cần sự hỗ trợ bên ngoài để giải độc nhưng cần có thời gian,kế hoạch và sự cam kết rõ ràng.
Như đã thảo luận ở trên,gan là cơ quan chủ chốt giải độc cơ thể,nên chăm sóc sức khỏe cho gan cũng như các cơ quan khác là điều cần thiết.
Sức khỏe của gan bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố từ lối sống cho đến thực phẩm ăn uống.
Vì vậy,để gan có sức khỏe tốt cần xây dựng lối sống tích cực, tập luyện thể dục, ăn uống lành mạnh,tránh xa đồ uống có cồn (đặc biệt rượu bia),thuốc lá,chất kích thích,thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo,…
“Sản phẩm” giải độc cơ thể tốt nhất là xây dựng và duy trì lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh,thể chất khỏe và tinh thần tích cực.
Cân bằng độ pH
Thực phẩm và đồ uống “kiềm hóa” đang là xu hướng hiện nay.
Điều này có thể bắt nguồn từ giả thuyết tro axit (axit-ash) cho rằng việc ăn một số thực phẩm như thịt, sữa và trứng sẽ tạo ra một thứ gọi là tro axit trong cơ thể, làm tăng nồng độ axit và gây ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe.
Từ đó nhiều cá nhân hay tổ chức đưa ra các sản phẩm với những tuyên bố mơ hồ về “cung cấp năng lượng”,”giải độc cơ thể”, “hyrat hóa vượt trội” hay “cân bằng pH trong cơ thể”,…
Nhưng không có bằng chứng khoa học nào cho thấy uống nước hoặc các sản phẩm có thành phần chủ yếu là nước với độ pH cao có thể làm thay đổi pH trong cơ thể.
Cơ thể chúng ta điều chỉnh độ pH trong máu ở phạm vi rất hẹp vì tất cả các enzym trong cơ thể được “thiết kế” để hoạt động ở mức pH khoảng 7,4, nếu nằm ngoài phạm vi ấy,các tế bào trong cơ thể chúng ta sẽ ngừng hoạt động và bạn sẽ chết nếu không cứu chữa kịp thời,do đó cơ thể có nhiều cách để điều chỉnh nồng độ pH trong máu – gọi là cân bằng nội môi axit-bazo
Ngoài ra, dạ dày lại tiết ra axit hydrochloric – loại axit dùng tiêu hóa protein và tiêu diệt mầm bệnh trong thực phẩm- có tính axit cao (pH từ 1,5-3,5),nên bất kì thực phẩm hay đồ uống có tính kiềm nhẹ khi đến dạ dày sẽ nhanh chóng được trung hòa trước khi hấp thụ vào máu.
Dù chưa thể chứng minh có thể cân bằng pH trong cơ thể nhưng các sản phẩm nước mang tính kiềm nhẹ (pH từ 7-8,5) được coi là an toàn và không có bất kì tác dụng phụ bất lợi nào.
Tuy nhiên, tiêu thụ một lượng lớn nước có tính kiềm cao (pH 9-10) có thể khiến bạn đau bụng.Nước kiềm cũng có thể làm giảm nồng độ pH trong dạ dày.
Cải thiện làn da
Cũng như nhiều sản phẩm detox khác, một số người cho rằng nước detox giúp loại bỏ độc tố ra khỏi da và cải thiện vẻ ngoài của bạn.
Không có bằng chứng nào cho thấy nước detox hiệu quả hơn nước thường trong vấn đề này.
Mặc dù các bác sĩ và chuyên gia thường khuyên bạn nên uống nhiều nước hơn và hạn chế đồ uống chứa cồn,caffein và đường, nhưng vẫn thiếu nghiên cứu chứng minh tiêu thụ nước ảnh hưởng đến quá trình hydrat hóa da hoặc ngoài hình tổng thể ở những người khỏe mạnh.
Sự thật là khi bạn uống nước,nước không tự động đi vào da mà nó hydrat hóa các tế bào (tế bào cần chất lỏng để duy trì cấu trúc và hoạt động bình thường) sau khi được hấp thụ vào máu và được lọc ở thận.
Việc uống nước sẽ giúp giữ ẩm làn da là một chuyện hoang đường.Điều cần lưu ý duy nhất là nếu bạn mất nước nghiêm trọng sẽ gây tổn hại làn da: mất đi tính đàn hồi hoặc có hiệu ứng “tenting” (da chậm trở lại vị trí bình thường sau khi bị kéo mạnh lên).
Mặc dù không có bằng chứng chắc chắn cho thấy uống nước tạo ra sự khác biệt trên da,nhưng nhiều người cho biết, làn da rạng rỡ hơn hoặc sáng hơn sau khi tăng lượng nước uống.
Điểm mấu chốt là uống nước không gây hại gì và giữ đủ nước ít nhất sẽ giúp ngăn ngừa các dấu hiệu mất nước nghiêm trọng như da khô, “tenting” hoặc ngứa,…
Cách để bảo vệ và giữ ẩm làn da:
- Làm sạch da hàng ngày
- Tẩy tế bào chết
- Thoa kem dưỡng ẩm
- Uống đủ nước
- Tập luyện thể dục thể thao
- Kiểm soát stress
- Sử dụng kem chống nắng
- Tránh hút thuốc,sử dụng chất kích thích,đồ uống có cồn(rượu,bia),thực phẩm chứa nhiều đường.
- Ngủ đủ giấc
- …
3. Nước detox thực sự mang lại hiệu quả giảm cân?
Một nghiên cứu trên tạp chí Current Gastroenterology Reports phát hiện ra rằng các chế độ ăn kiêng với chất lỏng (nước detox hoặc nước trái cây) có xu hướng hiệu quả vì chúng mang lại lượng calo cực kỳ thấp trong thời gian ngắn, tuy nhiên xu hướng này dẫn đến tăng cân nhanh chóng sau khi tiếp tục chế độ ăn bình thường.
Ngoài ra,chế độ ăn uống chất lỏng không cung cấp đủ các chất dinh dưỡng đa lượng là carbs,protein và fat,điều này sẽ làm mất cân bằng dinh dưỡng gây ra nhiều tác hại không mong muốn.
Bên cạnh đó,không đủ lượng protein,khi giảm cân có thể cơ thể lấy nguồn sẵn có để bù vào – đó là cơ bắp.
Như bạn đã biết,cơ thể càng nhiều cơ bắp,càng đốt nhiều calo hơn,đó là lý do tại sao việc cắt giảm đáng kể lượng calo thực sự có thể làm chậm quá trình trao đổi chất của bạn chỉ sau vài ngày.
Điều này,bắt nguồn từ việc: cơ thể bạn nghĩ rằng bạn đang đói và hoảng sợ, sự trao đổi chất chậm lại để bảo vệ cơ bắp và các chức năng cơ bản của cơ thể.
Vì vậy, khi bạn trở lại ăn uống bình thường, bạn sẽ tăng cân nhanh hơn.
Dẫu còn nhiều mặt hạn chế và chưa có nhiều bằng chứng chứng minh tính hiệu quả lâu dài của chế độ ăn kiêng chất lỏng.
Nhưng riêng bản thân nước được coi là “trợ thủ” giúp giảm cân,điều này cũng đúng với nước detox.
Nước được chứng minh có thể tạm thời tăng tỷ lệ trao đổi chất của bạn.
Nghiên cứu chỉ ra rằng uống nửa lít nước có thể tăng tỷ lệ trao đổi chất của bạn lên 30% trong một giờ.
Nước detox cũng giúp ngăn chặn cơn đói bằng cách giữ cho bạn no,cung cấp nhiều loại vitamin khoáng chất từ trái cây,thảo mộc, thay thế các loại đồ uống có đường,làm giảm lượng calo tổng thể mỗi ngày.
Tóm lại,nếu bạn xem nước detox như đồ uống thay thế cho nước thông thường để tránh nhàm chán hoặc tránh tiêu thụ đồ uống có đường trong quá trình thực hiện chế độ ăn kiêng lành mạnh thì điều này hoàn toàn ổn.
Nhưng nếu bạn xem nó như chế độ ăn kiêng chất lỏng và muốn áp dụng mỗi ngày trong thời gian dài thì nên suy nghĩ lại.
4. Uống nước detox có hại không?
Mặc dù nước detox không giải độc theo nghĩa y học,nhưng riêng bản thân nước detox nói riêng và nước nói chung cũng mang nhiều hiệu quả sức khỏe bên cạnh việc hỗ trợ giảm cân:
- Cải thiện tiêu hóa
Nước là thành phần thiết yếu trong quá trình tiêu hóa khỏe mạnh và duy trì nhu động ruột đều đặn.
Nước phá vỡ thức ăn bạn ăn vào, cho phép cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
Sau khi uống nước,cả ruột non và ruột già đều hấp thụ nước và chuyển vào máu của bạn,nước cũng được sử dụng để phân hủy chất dinh dưỡng.
Ngoài ra nước cũng cần thiết để tiêu hóa chất xơ hòa tan.Với sự trợ giúp của nước,chất xơ chuyển hóa thành dạng gel giúp phân hình thành tốt hơn,làm chậm quá trình tiêu hóa và tạo cảm giác no lâu hơn.
Nước detox cũng cung cấp chất xơ từ trái cây và rau củ làm tăng thêm sức khỏe đường ruột.
- Cải thiện tâm trạng và tăng năng lượng
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng 75% bộ não của chúng ta là nước và tình trạng mất nước làm cạn kiệt năng lượng não,cản trở quá trình sản xuất serotonin của não và làm tăng cảm giác stress.
Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng mức dộ mất nước khoảng 1% có thể gây đau đầu,giảm khả năng tập trung và giảm đáng kể tâm trạng.
Một nghiên cứu ở người trưởng thành được chia thành hai nhóm: 22 người uống nhiều nước (Cao,2-4 lít/ngày) và 30 người uống ít nước(Thấp,<1,2 lít/ngày).Sau 3 ngày can thiệp có kiểm soát,nhóm Cao bị hạn chế ở mức 1 lít/ngày,còn nhóm Thấp tăng lên 2,5 lít/ngày.
Kết quả nhóm Cao bị hạn chế mức nước nên các chỉ số giảm đáng kể như cảm giác hài lòng, cảm xúc tích cực,bình tĩnh và sức sống.Còn nhóm Thấp tăng mức tiêu thụ nước dẫn đến giảm tinh trạng mệt mỏi, lú lẫn, khát nước và ít buồn ngủ hơn trước.
Vì vậy việc uống đủ nước có thể giúp bạn kiểm soát tốt tâm trạng,tăng mức độ hài lòng,cảm thấy tích hơn và cung cấp cho bạn nhiều năng lượng hơn.
Nếu bạn cảm thấy uống nước thông thường khá nhàm chán,hãy bổ sung thêm trái cây,thảo mộc mà bạn yêu thích,điều này sẽ giúp bạn hứng thú hơn khi uống nước và tạo thói quen uống đủ nước.
- Tăng khả năng miễn dịch
Nước mang lại sự cân bằng cho cơ thể và đảm nhiệm các chức năng quan trọng hàng ngày,chẳng hạn như điều chỉnh nhiệt độ cơ thể,bôi trơn các khớp,…
Các loại trái cây,rau và thảo mộc có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch.
Các loại trái cây có múi như bưởi,cam,… có hàm lượng vitamin C cao được chứng minh là có lợi cho hệ thống miễn dịch khi được tiêu thụ thường xuyên.
Một số loại thảo mộc như gừng cũng có tính chống viêm mạnh,tăng cường phản ứng miễn dịch,đặc tính kháng khuẩn và kháng vi-rút.
Tuy nhiên, lượng chất dinh dưỡng của trái cây, thảo mộc trong nước detox có thể là rất nhỏ và không đồng nhất.
Nên về mặt lý thuyết thì có thể nhưng thực tế nước detox không có nhiều ý nghĩa đối với chức năng miễn dịch.
Tóm lại,uống nước detox có thể hỗ trợ giảm cân, tăng cường sức khỏe tiêu hóa,khiến bạn hạnh phúc hơn,suy nghĩ tích cực hơn,…
Nhưng, bạn cũng sẽ nhận được tất cả những lợi như vậy từ việc uống nước lọc thường xuyên.
5. Cách làm nước detox
Làm nước detox tại nhà rất đơn giản.Bạn chỉ cần nước,nhiều loại trái cây,rau,thảo mộc và dụng cụ đựng.
Chỉ cần cắt nhỏ các thành phần và thêm vào nước nóng hoặc lạnh (tùy vào sở thích).Bạn càng sử dụng nhiều thành phần hương vị càng đậm đà.
Nếu pha đồ uống lạnh,bạn có thể để nước detox trong tủ lạnh từ 6-12 tiếng để hương vị ngấm sâu hơn.
Nếu đang vội,bạn có thể nghiền,thái nhỏ hoặc làm dập trái cây và thảo mộc trước khi sử dụng để giải phóng hương vị nhanh hơn.
Luôn pha nước detox với số lượng nhỏ để có thể uống hết trong vòng một ngày,để tránh tình trạng các nguyên liệu bị nhão ra trong nước.
Dưới đây là một vài công thức nước detox bạn có thể tham khảo:
(Lưu ý: bạn không cần tuân theo định lượng chính xác của các thành phần dưới đây,bạn có thể điều chỉnh lại hoặc thay thế các thành phần theo khẩu vị của bản thân).
Chanh,dưa chuột và húng quế
Nguyên liệu:
- 10 lát dưa chuột
- 1 lát chanh (cắt đôi)
- 3-4 lá húng quế (nếu không có sẵn,có thể dùng rau mùi hoặc cỏ xạ hương)
- Nước lọc
Thực hiện:
- Thêm tất cả nguyện liệu vào một ly/hủ thủy tinh.
- Đổ vào ly/hủ khoảng 0,5 lít nước.
- Đậy nắp kính và cho vào tủ lạnh khoảng 6-12 tiếng.
Gừng,chanh và lê
Nguyên liệu:
- 2 lát lê (sử dụng lê cứng thay vì lê chín,mềm để không bị nhão khi ngâm,thái nhỏ)
- 1 lát chanh (cắt đôi)
- 1 lát gừng mỏng
- Nước lọc
Thực hiện:
- Thêm tất các nguyên liệu vào ly/hủ.
- Đổ khoảng 0,5 lít nước vào.
- Đậy nắp và để yên khoảng 6-12 tiếng trước khi uống.
Bạc hà và cam
Nguyên liệu:
- 3-4 lát cam bóc vỏ (nên chọn cam có vị ngọt nhiều hơn chua)
- 2-3 lá bạc hà tươi
- Nước lọc
Thực hiện:
- Cho nguyên liệu vào ly/hủ
- Đổ đầy nước vào.
- Đậy kín và cho vào tủ lạnh khoảng 6-12 tiếng.
Quả mâm xôi,dâu tây và bạc hà
Nguyên liệu:
- 3 quả dâu tây (cắt làm đôi)
- 6 quả mâm xôi
- 3-4 lá bạc hà tươi
- Nước lọc
Thực hiện:
- Cho tất cả nguyên liệu vào ly/hủ
- Thêm khoảng 0,5 lít nước vào.
- Đậy kín nắp và để vào tủ lạnh khoảng 6-12 tiếng
Cam,hương thảo và thì là
Nguyên liệu:
- 1-2 lát cam bóc vỏ (chọn cam ngọt)
- 1 lát thì là
- 8-10 lá hương thảo
- Nước lọc
Thực hiện:
- Cho tất cả nguyên liệu vào ly/hủ
- Thêm khoảng 0,5 lít nước vào.
- Đậy kín nắp và để vào tủ lạnh khoảng 6-12 tiếng
Bạc hà và dâu đen
Nguyên liệu:
- 10-12 quả dâu đen
- 4-6 lá bạc hà
- có thể thêm vài lát chanh
- Nước lọc
Thực hiện:
- Cho tất cả nguyên liệu vào ly/hủ
- Thêm khoảng 0,5 lít nước vào.
- Đậy kín nắp và để vào tủ lạnh khoảng 6-12 tiếng
Chanh,bạc hà và dưa chuột
Nguyên liệu:
- 6-8 lát dưa chuột
- 1 lát chanh (cắt đôi)
- Vài lá bạc hà tươi
- Nước lọc
Thực hiện:
- Cho tất cả nguyên liệu vào ly/hủ
- Thêm khoảng 0,5 lít nước vào.
- Đậy kín nắp và để vào tủ lạnh khoảng 6-12 tiếng
Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết “ Nước detox giảm cân: Sự thật hay niềm tin ”.Nếu cảm thấy nội dung bài viết hữu ích,hãy giúp chúng tôi đánh giá 5 sao phía dưới và chia sẻ với bạn bè,đồng nghiệp, người thân hoặc trên các trang mạng xã hội của bạn.Điều này không chỉ hoàn toàn miễn phí, mà nó còn giúp tạo động lực để chúng tôi xuất bản những nội dung mới hữu ích hơn.Bạn cũng có thể truy cập vào website 94fit.com để tìm đọc nội dung mới mỗi tuần.
Hẹn gặp lại bạn ở những bài viết tiếp theo.
Nguồn tài liệu
https://www.medicalnewstoday.com/articles/325221
https://www.nbcnews.com/id/wbna36716807
https://www.healthline.com/nutrition/detox-water-101#TOC_TITLE_HDR_6
https://healthmatch.io/weight-management/detox-water#the-lowdown
https://askthescientists.com/detox-myths/#
https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2014/dec/05/detox-myth-health-diet-science-ignorance
https://www.nytimes.com/2018/04/27/well/eat/alkaline-water-health-benefits.html
https://www.everydayhealth.com/healthy-skin/can-you-hydrate-your-way-to-healthy-skin/